tag:blogger.com,1999:blog-3809169154320301236.post7816125255083904332..comments2023-11-06T08:52:13.980+00:00Comments on Guðmundur: Staðreyndir til heimabrúksGuðmundurhttp://www.blogger.com/profile/01409610786617345893noreply@blogger.comBlogger1125tag:blogger.com,1999:blog-3809169154320301236.post-72357397872955114012011-11-26T13:20:25.758+00:002011-11-26T13:20:25.758+00:00Þorbjörg Helga hefur fengið sinn skammt af gagnrýn...Þorbjörg Helga hefur fengið sinn skammt af gagnrýni yfir greininni. Eitthvað af þeirri gagnrýni tengist reyndar "stóra símamálinu", en ekki efnisinnihaldi greinarinnar. Sem er miður, því greinina má gagnrýna á grunni þess sem þar er skrifað.<br /><br />Tilfellið er að þar fer hún með réttar staðreyndir, en sleppir öðrum og kemst að niðurstöðu sem er ekki í rökréttu samhengi við meginmál greinarinnar.<br /><br />Rök hennar eru í stuttu máli þau að ofvöxtur og hrun hafi átt sér stað í mörgum evrópulöndum, og þar hafi ýmisst hægri eða vinstri menn verið við völd á síðustu árum. Þess vegna sé ekki hægt að klína kreppunni á mistök hægri stefnu. <br /><br />Það áhugaverða er samt að í niðurlagi greinarinnar "Ef ekki hægristefna, hvað þá?" telur hún upp nokkrar ólíkar skýringar fyrir mismunandi þjóðir. Fyrir Ísland eru það "Vitlausar viðskiptahugmyndir og hegðun banka". Hún bendir líka á ofvöxt ríkisgeirans sem sameigilegan þátt hjá þessum þjóðum.<br /><br />Niðurstaða greinarinnar virðist því vera sú að hrun í hverju landi megi útskýra með sameiginlegum ofvexti ríkisins og svo sérstökum aðstæðum í hverju landi.<br /><br />Þessar skýringar um sérstakar aðstæður í hverju landi eru einmitt "heimabrúkskenningar" um orsök kreppunnar. Og þær þurfa ekki að vera rangar, þó þær séu ólíkar milli landa.<br /><br />Þorbjörg Helga kemst því í mótsögn við sjálfa sig í síðari hluta greinarinnar. Það að vinstri menn í Portúgal séu fullfærir um að sigla sinni þjóðarskútu á blindsker fríar ekki íslenska hægri menn ábyrgð á okkar hruni.<br /><br />Heimabrúks kenning hennar um vitlausar viðskiptahugmyndir og hegðun banka á Íslandi, er í fullu samræmi við ágæta skýrslu rannsóknanefndar alþingis sem rekur vel það furðuverk sem rekstur útrásarbankanna var. <br /><br />En í heimabrúkskenningu sinni minnist hún ekki á ábyrgð þeirra sem fóru með landsstjórnina þegar bankar voru einkavæddir, og heldur ekki máttleysi stjórnkerfisins gagnvart bönkunum, - sem þó einnig er rakið vel í skýrslunni.<br /><br />Mistökin í landsstjórn sem voru gerð hér á landi voru að langmestu leyti mistök hægri manna. Þetta er viðurkennt í annarri skýrslu sem standa ætti Þorbjörgu nærri, endurreisnarskýrslu Sjálfstæðisflokksins. Niðurstaða þeirrar skýrslu um að "einstaklingar hafi brugðist, ekki stefnan" fór illa í þá sem tóku ummælin til sín - eins og frægt er.<br /><br />Nú er það auðvita hugsanlegt að þessi mistök hafi ekkert með stjórnmálaskoðanir að gera. Þetta hafi bara verið vanhæfir og í sumum tilvikum spilltir einstaklingar, - en er það ekki líklegra að lífsskoðunin hafi einmitt villt góðum mönnum sýn? <br /><br />Ef menn eru þeirrar skoðunar að markaðurinn viti best, geta menn varla gert sér í hugarlund að einkavæðing bankanna geti leyst úr læðingi aðra eins vitleysu og raun bar vitni. <br /><br />Varla þarf að deila um að þeir sem telja að markaðurinn viti best eru á móti aðgerðum til að hemja vöxt banka eða því að setja starfsemi þeirra strangari skorður. <br /><br />Hvað varðar svo athugasemdina um að sameiginlegur þáttur í umræddum löndum sé sú að "þjónusta hins opinbera" hafi "vaxið úr hófi", þá skiptir máli að hér á landi var vöxtur ríkisins ekki tekinn að láni (eins og t.d. í suður- Evrópu). <br /><br />Hvort sem vöxtur ríkisbáknsins hér á landi var æskilegur eða ekki er teygja menn sig langt með því að segja að hann örsök hrunsins. Það var bankakerfið sem hrundi, - ekki þjónustustofnanir ríkisins. Og það er ekkert í skýrslu rannsóknarnefndar sem bendir til þess að skattheimta á bankana hafi valdið hruni þeirra. <br /><br />Hvað sameiginlegar skýringar varðar skautar Þorbjörg Helga þó nærri sennilegri sameiginlegum þætti: aðgengi að lánum á lágum vöxtum. <br /><br />Í suður- Evrópu notuðu ríkisstjórnir þetta til þess að skuldsetja sig um of, á Íslandi voru það bankar og fyrirtæki sem fóru eins að.<br /><br />Aðgengi að "ódýrum peningum" er líklega nauðsynlegt skilyrði ofurþennslu og hruns, - en það er ekki nægjanlegt skilyrði. Önnur atriði þurfa að koma til og meðal þeirra eru viðhorf valdhafa til þess hvaða mörk sé eðlilegt að setja einkageiranum. Sem leiðir okkur aftur að hægri stefnunni.halldorhttps://www.blogger.com/profile/16870019953632820062noreply@blogger.com