Kosningaloforð Framsóknar

Í nýlegum fréttum kemur fram að gjaldeyrisforði Seðlabankans hefur ekki verið minni í þrjú ár. Verðmæti forðans fór undir 500 milljarða króna í apríl og var kominn niður í rétt tæplega 480 milljarða kr. um síðustu mánaðarmót. Forðinn hefur ekki verið minni síðan í maí árið 2010.

 

Í fjármálastöðugleikaskýrslu Seðlabankans er skýrt á öfgalausan og yfirvegaðan hátt hvílík firra málflutningur Framsóknarflokksins í aðdraganda kosninga var. Hann var reistur á því að kröfuhafar þrotabúa gömlu bankanna þyrftu á nauðasamningum að halda við Ísland. Einkennileg nálgun því þrotabúin skulda einfaldlega ekki neitt og þurfa ekki nauðasamninga.

 

Seðlabankinn hefur bent á að við séum í þeirri stöðu að viðskiptaafgangur næstu ára dugi ekki fyrir samningsbundnum skuldbindingum innlendra aðila, hvað þá að skipta aflandskrónum eða eignum þrotabúa föllnu bankanna fyrir gjaldeyri.

 

 

Jafnvel þótt þrotabú föllnu bankanna afhentu Seðlabankanum allar krónueignir án endurgjalds, væri greiðslustaða þjóðarbúsins neikvæð til ársins 2019. Árangurslaust hafa aðilar vinnumarkaðsins bent á að auka þurfi fjárfestingar í atvinnulífinu til þess að auka verðmætasköpun í landinu og auka útflutningstekjur, má þar t.d. benda á Stöðugleikasáttamálann.

 

Það er engin innstæða fyrir eignum þrotabúanna, íslenskar krónur eru skuld þjóðarbúsins en ekki eign. Ef Seðlabankanum tækist að losa um höftin með því að minnka peningamagn í umferð með niðurfærslu eigna þrotabúanna, en nýti það síðan til að greiða niður skuldir annarra aðila, þá eykst peningamagn í umferð vitanlega aftur um sömu upphæð og skuld ríkissjóðs vex aftur.

Niðurfærsla lána heimilanna um 300 milljarða mun hafa þau áhrif að hrein eign heimilanna mun batna sem þeirri upphæð nemur. Það hefur áhirf neyslu heimilanna, allavega sé litið til hins umtalaða fjármálalæsi íslendinga. allar líkur eru á að þau taki lán fyrir nýjum innfluttum vörum og greiðslujafnarvandinn ykist enn meir.

     

Við höfum ekki efni á að losa fjármagnshöftin nema gera annað af tvennu: Gamla gengisfellingaleiðin með tilheyrandi verðbólgu, lífskjararýrnun, gjaldþrotum fyrirtækja og sveitarfélaga. Eða að ganga til samninga um minnkum peningamagns í umferð. Ef leið Framsóknar er farinn mun gengi krónunnar lækka mun meira við afnám haftanna, sem mun svo leiða til mikillar lífskjaraskerðingar, mun meiri og víðtækari en endurgreiðsla á 20% af skuldum heimilanna.

 

Ástæðan fyrir því að það þarf að semja um niðurfærslu krafna er að hér eru gjaldeyrishöft, ástæðan fyrir því að það eru höft er að það er alltof mikið peningamagn í umferð, ástæðan fyrir því að það er alltof mikið peningamagn í umferð er að það var gefið út alltof mikið af skuldaviðurkenningum í formi prentunar á verðlausum pappír sem er merktur sem krónur sem ríkissjóður segist ætla að ábyrgjast.

 

Næsta haust hefjast viðræður um endurnýjun allra kjarasamninga í landinu. Eins og margoft hefur komið fram, er þolinmæði launamanna gagnvart krónunni löngu þrotin. Kaupmáttur er reglulega skertur með gengisfellingum og verðbólgan skekur skuldastöðu heimilanna.

 

Háværasta krafa launamanna er að þennan vítahring verði rjúfa. Taka verði frá stjórnmálamönnum þann möguleika að leiðrétta reglulega hagstjórnarmistök með gengisfellingu og verðbólguskoti. En það er einmitt það sem er undirliggjandi í tillögum Framsóknarflokksins.

 

Helsti fjármálasérfræðingur Framsóknar sagði í spjallþáttum í kosningabaráttunni að þetta sé ekki vandamál, það séu nægir peningar til í lífeyrissjóðunum. Það jafngildir því að senda skuldasúpuna til næstu kynslóðar, enn ein skyndiredding hins íslenska stjórnmálamanns.

 

Oft er sagt að verðbólga sé einungis alvarlegt vandamál vegna þess að hvorki stjórnmálamenn taki vandamálið alvarlega, heldur kjósa ætíð að ýta því á undan sér í stað þess að taka á sig óþægindin því það kosti atkvæði. Það endurspeglast vel í nýliðinni kosningabaráttu. Það hefur komið fram að launamenn eru tilbúnir að ræða raunverulega leið úr þessum gríðarlega, en það verður þá að vera alvöru lausn til frambúðar.

 

Losun gjaldeyrishafta verður ekki sársaukalaus en það er óhjákvæmilegt að taka strax á þeim vanda, annars mun Ísland falla enn neðar og kjör fólks verða enn lakari. Stefna Framsóknarflokksins miðast að því að senda reikninginn til barna okkar og læsa Ísland inni í höftum til langframa í skiptum fyrir vinsæla skammtímalausn.

Og svo er það spurninginn, Hvað var átt við þegar sagt var í kosningabaráttunni "Afnemum verðtrygginguna"? Engar skýringar hafa komið hvað þetta þýði. Margar nefndir m.a. með þingmönnum xB hafa reynt en alltaf gefist upp þegar búið var að greina hvað þetta þýddi.